დღე: მარტი 29, 2025

გაფართოების საკითხებში ევროკომისარი მარტა კოსი მოუწოდებს თურქეთს, ქვეყანაში მიმდინარე საპროტესტო გამოსვლების ფონზე დაიცვას მედიისა და გამოხატვის თავისუფლება. „თავისუფალი პრესა სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია დემოკრატიისა და კანონის უზენაესობისთვის. მოვუწოდებ თურქეთის ხელისუფლებას, დაიცვას დამოუკიდებელი ჟურნალისტიკა და გამოხატვის თავისუფლება. ბოლოდროინდელი დაკავებები, დეპორტაციები, ჯარიმები და თავისუფალი პრესისთვის მაუწყებლობის აკრძალვები ეწინააღმდეგება თურქეთის ვალდებულებებს და დემოკრატიულ ტრადიციას. მე ასევე შევახსენებ, რომ შეკრების თავისუფლება არის ფუნდამენტური უფლება, რომლის ვალდებულება თურქეთს ეკისრება როგორც ევროპის საბჭოს წევრი და როგორც ევროკავშირის კანდიდატ ქვეყანას“– წერს მარტა კოსი. თურქეთში, სტამბოლის მერის, ეკრემ იმამოღლუს დაპატიმრების გამო საპროტესტო გამოსვლები 19 მარტის შემდეგ იმართება, რა დროსაც ასობით…

უნგრეთის პრემიერ-მინისტრი ვიქტორ ორბანი აცხადებს, რომ ამერიკა ახლა მშვიდობის მხარეზეა, ევროპა კი უგუნურად მიისწრაფვის ომისკენ. „ამერიკა ახლა მშვიდობის მხარეზეა. ევროპა? ჯერ კიდევ უგუნურად მიისწრაფვის ომისკენ. აშშ აწარმოებს მოლაპარაკებებს ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ, ხოლო ბრიუსელის ელიტები კონფლიქტის გახანგრძლივებას გეგმავენ. ისინი ახლა საუბრობენ სავალდებულო გაწვევაზე, კუდიანებზე პოლიტიკურ ნადირობაზე და პარალელურ ნატოზეც კი, რომ ომში შეგვიყვანოს – საზღვრების გარეშე, წითელი ხაზების გარეშე. ევროპას ჰქონდა თავისი შანსი მინსკის შეთანხმებით და ის ჩაიშალა. ევროპას არ აქვს საკმარისი ძალა მშვიდობის აღსრულებისთვის. პასუხი აღარ არის ომი, არამედ არის მათი მხარდაჭერა, ვისაც შეუძლია მშვიდობის უზრუნველყოფა. ჩვენ მხარს ვუჭერთ პრეზიდენტ…

კოპენჰაგენში აშშ-ის საელჩოსთან  გრენლანდიასთან დაკავშირებით ტრამპის ადმინისტრაციის გეგმების წინააღმდეგ საპროტესტო აქცია იმართება. დემონსტრაციაზე რამდენიმე ასეული ადამიანი შეიკრიბა. საპროტესტო აქციის ზოგიერთ მონაწილეს ხელში უჭირავს პლაკატები წარწერებით „გაიწიე, აშშ“ და „გრენლანდია არ იყიდება“. ანალოგიური აქცია დღეს დაგეგმილია დანიის ქალაქ ორჰუსშიც.

უკრაინის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, ანდრეი სიბიგამ განაცხადა, რომ ქალაქ დნიპროზე რუსეთის დარტყმა არის პუტინის პასუხი ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ აშშ-ის შეთავაზებებზე. „დნიპროზე დრონებით რუსეთის დარტყმის შედეგად მოკლულია ოთხი და დაშავებულია 20-ზე მეტი ადამიანი, მათ შორის ორსული ქალი. თავდასხმა ისევ დასახლებულ რაიონებზე განხორციელდა. ეს არის პუტინის პაუსხი ცეცხლის შეწყვეტის შესახებ აშშ-ის შეთავაზებებზე – მეტი სამხედრო დანაშაული და თავდასხმა მოქალაქეებზე“ – წერს ანდრეი სიბიგა. რუსეთის მიერ ქალაქ დნიპროზე დრონებით განხორციელებული თავდასხმის შედეგად დაიღუპა ოთხი და დაშავდა 21 ადამიანი.

რუმინეთის უმაღლესმა თავდაცვის საბჭომ 28 მარტს დაამტკიცა გეგმა, რომელიც ითვალისწინებს ფლოტში ახალი მცირე ზომის საბრძოლო გემების დამატებას. ეს გეგმა არის უფრო ფართო ძალისხმევის ნაწილი, რომელიც მიმართულია შავ ზღვასა და ნატო-ს აღმოსავლეთ ფლანგზე რუმინეთის როლის გაძლიერებისკენ. აღნიშნულ საკითხთან დაკავშირებით დამატებითი დეტალები არ არის გასაჯაროებულა. რუმინეთის სამხედრო-საზღვაო ძალები ქვეყნის სამხედრო შტოებს შორის ყველაზე ნაკლებად მოდერნიზებულია. რუმინეთში აცხადებენ, რომ გეგმავენ 2025 წელს თავდაცვის ხარჯების მშპ-ს 2,2%-დან 2.5%-მდე გაზრდას.

მამაკაცი, რომელიც ამსტერდამში დანით ხუთი ადამიანის დაჭრაშია ეჭვმიტანილი, 30 წლის უკრაინელია. ამსტერდამის ცენტში თავდასხმა 27 მარტს მოხდა. დანით შეიარაღებული მამაკაცი მოქალაქეებს თავს დაესხა და ხუთი ადამიანი დაჭრა. თავდამსხმელი შემთხვევის ადგილზევე გამვლელების დახმარებით მალევე დააკავეს. პოლიციაში აცხადებენ, რომ მისი მოქმედების მოტივი დაუდგენელია. დაკავებული სასამართლოს წინაშე პირველ აპრილს წარდგება.

რუსეთის არმია მომდევნო კვირებში ახალი სამხედრო შეტევისთვის ემზადება, რომლის მიზანი უკრაინაზე მაქსიმალური ზეწოლის მოხდენა და მოლაპარაკებებში პოზიციების გაძლიერებაა.  ამის შესახებ ინფორმაციას, „ესოშიეთიდ პრესი“ ავრცელებს. უკრაინაში აცხადებენ, რომ ამ ნაბიჯმა შეიძლება მისცეს რუსეთის პრეზიდენტს, ვლადიმერ პუტინს ყველა საფუძველი, გადადოს დისკუსიები ბრძოლის შეჩერების შესახებ მეტი მიწის დაპყრობის სასარგებლოდ. „ისინი ამზადებენ შეტევით მოქმედებებს ფრონტზე, რომელიც უნდა გაგრძელდეს ექვსიდან ცხრა თვემდე, თითქმის მთელი 2025 წლის განმავლობაში“ – თქვა უკრაინელმა სამხედრო ანალიტიკოსმა, ოლექსი ჰეტმანმა.

დანიის საგარეო საქმეთა მინისტრმა, ლარს ლოკე რასმუსენმა გრენლანდიაში  ვიცე-პრეზიდენტის, ჯეი დი ვენსის ვიზიტის შემდეგ განაცხადა, რომ გრენლანდიის გარშემო აშშ-ის ტონი არ მოსწონთ. „რა თქმა უნდა, კრიტიკისთვის ჩვენ ღია ვართ. მაგრამ მოდით, გულახდილები ვიყოთ: ჩვენ არ მოგვწონს ტონი, რომლითაც ეს არის ნათქვამი. ახლო მოკავშირეებს ასე არ ესაუბრებიან და ვფიქრობ, რომ დანია და აშშ ახლო მოკავშირეები არიან“ – განაცხადა ლარს ლოკე რასმუსენმა. ლარს ლოკე რასმუსენი აშშ-ის ვიცე-პრეზიდენტის, ჯეი დი ვენსის განცხადებას გამოეხმაურა იმასთან დაკავშირებით, რომ დანია არქტიკის უსაფრთხოებისთვის „საკმარისს არ აკეთებს“.

აშშ-ის პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა განაცხადა, რომ ტარიფებთან დაკავშირებით შეთანხმებებისთვის მზად არის. მისი განმარტებით, ტარიფებთან დაკავშირებით შეთანხმებების მიღწევის შესახებ რამდენიმე ქვეყანამ, მათ შორის, დიდმა ბრიტანეთმა უკვე მიმართა. „შეთანხმებების მიღწევა სურთ. შესაძლებელია, თუ შეთანხმების სანაცვლოდ რაიმეს მივიღებთ. მე ამისთვის ნამდვილად მზად ვარ“, – განაცხადა დონალდ ტრამპმა.

ევროპელი დიპლომატები ევროკავშირის საგარეო ქმედებათა სამსახურის ხელმძღვანელს, კაია კალასს აკრიტიკებენ და აცხადებენ, რომ ის პრემიერ-მინისტრივით იქცევა. კაია კალასი კრიტიკის ობიექტია რუსეთის წინააღმდეგ ძალიან აგრესიული გამოსვლისა და აშშ-ის პრეზიდენტთან, დონალდ ტრამპთან მიმართების გამო. „ის პრემიერ-მინისტრივით იქცევა“ – განაცხადა ევროკავშირის ერთ-ერთმა დიპლომატმა.

თურქეთში საპროტესტო აქციებზე შვედი ჟურნალისტი დააკავეს.  Reuters-ის ცნობით, შვედი ჟურნალისტი, კაი იოაკიმ მედინი თურქეთში სტამბოლის მერის, ექრემ იმამოღლუს დაკავების შემდეგ დაწყებული საპროტესტო აქციების გასაშუქებლად ჩავიდა. ანკარის პროკურატურამ განაცხადა, რომ იოაკიმ მედინი „პრეზიდენტის შეურაცხყოფისა“ და „ტერორისტულ ორგანიზაციის წევრობისთვის“ დააკავეს, კერძოდ 2023 წლის იანვარში სტოკჰოლმში გამართული საპროტესტო აქციის შემდეგ დაწყებული გამოძიების ფარგლებში. ცნობისთვის, თურქეთში მიმდინარე საპროტესტო აქციებზე სამართალდამცავებმა 2000-მდე ადამიანი დააკავეს.

რუსულმა ძალებმა 29 მარტის ღამეს უკრაინას Shahed-ისა და სხვა ტიპის 172 დრონით შეუტიეს. ინფორმაციას უკრაინული მედია ქვეყნის საჰაერო ძალებზე დაყრდნობით ავრცელებს. საჰაერო თავდაცვამ ქვეყნის ჩრდილოეთ და ცენტრალურ ოლქებში 94 დრონი ჩამოაგდო, ხოლო 69 დრონი-იმიტატორი ლოკაციურად დაიკარგა. რუსეთის თავდასხმის შედეგად დნეპროპეტროვსკის, ხარკოვისა და სუმის ოლქები დაზარალდა.

აშშ-ის პრეზიდენტის, დონალდ ტრამპის განცხადებით, გლობალური უსაფრთხოებისთვის აშშ უნდა ფლობდეს გრენლანდიას. ტრამპის მტკიცებით, გრენლანდიაზე კონტროლი არის მშვიდობის საკითხი მთელი მსოფლიოსთვის და არამხოლოდ შეერთებული შტატებისთვის. “ჩვენ გვჭირდება გრენლანდია. რაც მთავარია, საერთაშორისო უსაფრთხოებისთვის უნდა გვეკუთვნოდეს გრენლანდია. ეს არ არის ის შემთხვევა, როდესაც ჩვენ ამის გარეშე არ შეგვიძლია. შეუძლებელია. შეხედეთ გრენლანდიას, არის სამხედრო ხომალდები მთელ ტერიტორიაზე, რომლებიც ცურავენ გრენლანდიის გასწვრივ. ჩვენ არ ვაპირებთ ამის დაშვებას. მჯერა, დანიასა და ევროკავშირს ესმით ჩემი შეხედულება ტერიტორიის მნიშვნელობის შესახებ და თუ ეს არ ესმით, ჩვენ უნდა ავუხსნათ მათ” – აღნიშნავს ტრამპი.

ირანში აცხადებენ, რომ ისრაელის წინააღმდეგ სამხედრო ოპერაცია „ჭეშმარიტ დაპირება III“-ს განახორციელებენ. ქვეყნის სულიერი ლიდერის, აიათოლა ალი ხამენეის სამხედრო მრჩევლის, გენერალ-მაიორ იაჰია რაჰიმ საფავის განცხადებით, ის, რომ სამხედრო ოპერაცია ჯერ არ განხორციელებულა, ამის უკან სიბრძნე დგას და ეს არ ნიშნავს, რომ ოპერაცია გაუქმდა. გასულ წელს „ჭეშმარიტი დაპირება I“-ისა და „ჭეშმარიტი დაპირება II“-ის ფარგლებში ირანმა ისრაელის მიმართულებით ასეულობით რაკეტა და უპილოტო აპარატი გაუშვა.